Goede vrijdag 2013 was het eigenlijk te thermisch om aan de LS10 te bouwen, maar omdat er geen kist beschikbaar was, toch maar de 15m tippen uit de mal gehaald. Als de vleugel klaar is, worden de ligger en wortelribjes nog in de schalen gelijmd.
Het geheel begint zo een beetje vorm te krijgen!
Alle 4 de vleugelschalen zijn gelamineerd en alle onderdelen moeten nu in de bovenschaal worden ingelijmd. Er zijn nu veel karweitjes die ieder voor zich niet zoveel tijd kosten, maar doordat het er erg veel zijn zijn we er toch al twee weken zoet mee. Zo moeten voordat er gelijmd wordt de peel ply verwijderd worden. Dit weefsel wordt tijdens het lamineren als laatste laag aangebracht en geeft als het verwijderd wordt een egale, ruwe ondergrond. Dit geeft voor de verlijming optimale ondergrond.
Op deze foto zie je de bovenschaal van de rechtervleugel. Aan de neus- en de achterlijst en op de plek waar de liggerlijfplaat komt is de peel ply al verwijderd. Ook is het gereedschap waarmee de achterligger gepositioneerd wordt aan de mal vastgeschroefd en zie je de liggerstomp voor de tong liggen.
Bij de linker bovenschaal zijn de werkzaamheden al iets verder gevorderd. Hier is de liggerlijfplaat al ingelijmd en zijn de liggerstompen hier al aan vastgelamineerd. Dit geheel moet nog wel met een paar glaslagen versterkt worden. Ook ligt de achterligger er al in, weliswaar nog zonder het positioneergereedschap en de achterste wortelrib en de eerste flaperon hulprib met hevel liggen ook al op hun plek.
Ook aan de tip is deze kant vrij ver, de hele inbouw voor de 18 meter tip is al opgebouwd en klaar om aan de vleugelschaal verlijmd te worden.
Afgelopen week is ‘s avonds weer het één en ander voorbereid, zodat op zaterdag de overgebleven twee vleugelschalen gelamineerd konden worden. Het geheel gaat natuurlijk iets sneller als je het niet allemaal opnieuw hoeft uit te zoeken: gording schuren en zandstralen, mallen schoonmaken en in de lossingswas zetten, schuimplaten schoon maken, mallen afplakken en op vrijdagavond wit laten spuiten. Ook de mallen voor de 15m tippen zijn afgelopen zondag al voorbereid, zodat die gelijk mee worden gedaan.
Op zaterdag weer om 7 uur begonnen, dit keer de bovenkant eerst, omdat die iets meer werk is, met name door het opzetstuk voor de verlijmkant aan de neuslijst en door de remkleppenkast.
We zijn deze keer duidelijk sneller en net na het middaguur ligt de eerste schaal al in de vacuumzak uit te harden.
Hier is de onderkant te zien. Er liggen al twee lagen biaxiaal koolstof mat in de schaal en de drie wateropeningen zijn duidelijk te herkennen.
Hier is de onderschaal nog een keer te zien, vlak voordat de vacuumzak wordt aangebracht. Tegen vijfen zijn we klaar.
De vleugelschalen worden met de 18m tippen in een keer gebouwd en de tippen worden na afloop weer van de hoofdvleugel gezaagd. De schalen voor de 15m tippen worden apart gelamineerd en later aan de vleugel aangepast. Hier zijn de gespoten mallen te zien en ook de al voorbereide koolstof- en glasmatten. Hoewel het seizoen hier nu echt van start is gegaan, zal de eerste 15m tip mij de hele zondag van de strip houden.
De unidirectionale koolstof versterkingen.
De eerste drie lagen liggen erin. Nu de koolstof UD banden nog en dan nog twee lagen.
Het lastigst is het verlijmen, de mallen zijn vrij zwaar en de schalen worden nat op elkaar gelijmd. Daardoor kan het laminaat nog verschuiven bij het plaatsen van de bovenste mal, dit gebeurd door hem aan een kraan te laten zakken.
Vorige week vrijdag hebben we de vleugelmallen uit de hangaar gehaald en in de hal gezet waar gelamineerd gaat worden. Tot nu toe heb ik vooral onderdelen gebouwd die na ingebouwd te zijn in de vleugel verdwijnen en die je, als je een beetje voorzichtig met je vliegtuig omgaat, nooit meer terugziet. Nu de eerste mal geopend is, is de vorm van de vleugel te zien en gaat het project nog een beetje meer leven!
Het vorige weekend is opgegaan door de vleugelmallen te reinigen en in de was te zetten. Daarna zijn doordeweeks de gordingen van hun harsresten ontdaan en daarna gezandstraald. Ook moest er een stuk schuim in de opening van de vork geplakt worden en moesten de gordingen nog door een inspecteur gecontroleerd worden. Helaas is het fototoestel kapot gegaan, waardoor ik geen foto’s van deze stappen heb kunnen maken, toch heb ik nog twee foto’s van het lamineren met het kapotte toestel gemaakt, daarna met mijn mobieltje.
Tot slot zijn de randen van de mallen met crepetape afgeplakt en op vrijdagavond wit gespoten, zodat op zaterdag eindelijk gelamineerd kon worden.
Het is een lange dag, van 7 uur ‘s morgens tot zes uur ‘s avonds, maar het resultaat mag er zijn, de onderkant en de bovenkant van de linker vleugel zijn klaar. Na de inbouw van de liggerlijfplaat en de besturing, kunnen de onderkant en de bovenkant op elkaar worden gelijmd en is de vleugel ruwweg klaar.
Op deze foto zie je het buitenlaminaat, de gording en de schuimplaten (groen en met loden blokken verzwaard).
Nadat de binnenste laminaatlagen hier ook op gelamineerd zijn wordt het geheel ingepakt in een vakuumzak. Door het drukverschil tussen de atmosferische druk en de onderdruk in de vakuumzak, worden het (sandwich) laminaat inclusief ligger in de mal gedrukt. Het overtollig hars wordt hierbij uit het laminaat geperst en word opgenomen door een laag stof met een open structuur. Dit is op de foto al te zien door de donkere kringen in de vakuumzak ontstaan.
ls10st 